Lipcowa saga jest sprawozdaniem z wyprawy po Islandii. Jej autorem jest Krzysztof Kasprzyk, który wraz ze swoim przyjacielem Sewerynem w dn. 3-15 lipca 2012 podróżowali wokół wyspy. Nim jednak zagłębimy się w przeżycia podróżników- poznajmy rys geograficzno-historyczny Islandii. Zapraszam do czytania, a także komentowania wpisów.
Lipcowa saga

Co się od razu rzuca w oczy? Bliskość kręgu arktycznego, ale ponieważ Islandia jest obmywana odnogą Prądu Zatokowego, klimat nie jest zbyt surowy. Statystycznie zimy są cieplejsze w Reykjaviku niż w Nowym Jorku. Jedynie wybrzeże północno-zachodnie podlega wpływom zimnego Prądu Labradorskiego i z powodu różnic temperatur pomiędzy prądami tworzą się częste niże baryczne. To ów słynny niż islandzki, tak znany w Europie, jak wyż azorski, a oba kształtują naszą pogodę latem i zimą. Dodatkowo styk i mieszanie się dwóch prądów – ciepłego i zimnego – wielokrotnie wzbogaca łowiska rybne, a w rybołówstwie Islandia jest potęgą.
Opady śniegu głownie w głębi wyspy, na wybrzeżach temperatury zimowe pomiędzy -5 a -10 stopni Celsjusza.
Druga cecha – duża ilość lodowców (około 12% pow. wyspy), w tym Vatnajökull (8 400 km kw. powierzchni), który jest największym w Europie. Miąższość lodu wynosi w niektórych miejscach przeszło tysiąc metrów. Liczne rzeki spływają promieniście z głębi wyspy. Latem znacznie zwiększa się ilość wodospadów. Jest także sporo jezior pochodzenia lodowcowego (inne – tektonicznego).
Trzecia cecha – kraina wulkanów, przeszło 140, w tym sporo w stanie uśpienia, a około 15 aktywnych. Najwyższy wulkan, a zarazem szczyt Islandii – Hvannadalshnúkur ma 2119 m n.p.m. W 1783 roku wybuch Laki pokrył lawą przeszło 500 km kw., zginęło wiele zwierząt hodowlanych powodując klęskę głodu, na skutek czego zmarło 20% mieszkańców wyspy. Inny wulkan – Askja, w 1875 roku spowodował deszcz popiołów w Sztohkolmie. Najaktywniejszym wulkanem jest Hekla, a Grimsvotn schowany pod pokrywą lodową wybucha, co 4 – 10 lat. Takie wybuchy są najgroźniejsze, bo powodują gwałtowne topnienie lodu i niszczycielskie błotno-lodowe powodzie, zwane jökullhlaup.
Obecnie stale monitoruje się wulkan Katla, którego eksplozja może ożywić sąsiadujące z nim wulkany – Hekla, a głównie Eyjafiallajökull (zwany w skrócie Eyja), który sparaliżował na parę tygodni komunikację lotniczą w roku 2010.
Według niektórych wulkanologów, wybuch Katli, może spowodować zmianę klimatu na półkuli północnej. Obie cechy – wulkaniczność w połączeniu z gejzerami i wodami geotermalnymi oraz lodowce są, paradoksalnie, dwoma bogactwami wyspy. Geotermy zaprzęgnięte zostały do produkcji elektryczności i ogrzewania domów (na Islandii nie płaci się za ogrzewanie), a zasoby wodne tego państwa są największe na świecie. Nadto wyspa jest czysta – minimalne zanieczyszczenia lokalne przy jedynym przemyśle (produkcja aluminium), wszędzie czysta woda, gleba i powietrze. Może, dlatego Islandczycy maja najdłuższą, przewidywaną średnią życia na świecie – 80,2 lata dla mężczyzn i 83,3 lata dla kobiet. Woda smakowita i takież ryby – w rzekach, jeziorach i dookoła, w oceanie. Widoczność, w pogodny dzień, sięga dziesiątków kilometrów. Powietrze rześkie i pachnące, za wyjątkiem dolin z fumarolami, szczelinami w ziemi i basenami wulkanicznego błota, skąd dobywa się niemiły zapach siarkowodoru.
Po wybuchu wulkanu, którego ku rozczarowaniu Seweryna nie przeżyliśmy, wszystko odnawia się bardzo szybko i rośnie nawet lepiej. Dwa lata przed naszym przybyciem nastąpiła wielka erupcja wulkanu, na którego nazwie można sobie połamać język –Eyjafjallajökull. Widok był rzeczywiście imponujący.
Na Islandii żyje się, jak na swoistej beczce prochu, bowiem przez wyspę przebiega granica rozchodzenia się dwóch wielkich płyt tektonicznych – Euroazjatyckiej i Płn.Amerykańskiej, co jest widoczne gołym okiem i będą stamtąd zdjęcia. Nadto Islandia leży na tzw. gorącym punkcie (hot spot), dzięki czemu istnieje a nie rozłazi się w szwach. Obok Wielkiego Rowu Afrykańskiego, jest to jedno z nielicznych miejsc na Ziemi, gdzie można zaobserwować na powierzchni tzw. dolinę ryftową.
Stąpa się tam po wciąż rodzącej się Ziemi – wylewy lawy, wybuchy wulkanów, ogromne połacie ciemnego żużlu, puste po widnokrąg pola pełne pogruchotanych odłamków, z odległymi rzędami wulkanów na horyzoncie, wszystko to jest oglądaniem początków Ziemi i robi wielkie wrażenie.
Jeszcze większe wrażenie robi niesłychana zaciętość życia, wykorzystywanie najmniejszej szczeliny by osiąść, rozwinąć się i zakwitnąć.
A parę metrów dalej…..
I ta piekielna machina powstawania i niszczenia, nieustającego dowodu na dojmującą potęgę natury, wszystko to jest w oprawie fenomenalnych kolorów. Kolorystyka Islandii, nasycona czystością powietrza oszołamia, zwala z nóg, co będzie można zobaczyć na zdjęciach z jej poszczególnych rejonów.
Być może, owa moc i piękno natury, czynią Islandczyków twardymi i zasadniczymi ludźmi z jednoczesną jakowąś nutką melancholii i czułości wobec kruchości losu, a także wrażliwości na otaczający ich krajobraz. I niezmiennie przypomina o ulotności naszego losu, a także, w porównaniu do czasu geologicznego, o czasie naszego mikro trwania.
Zapewne z racji konkretności i twardości, udało się Islandczykom opanować kryzys ekonomiczny i wygnać oszustów bankowych. Zmienić cały parlament i rząd, umorzyć długi w zagranicznych bankach i zabrać się ostro za naprawę sytuacji. Możliwe, iż udało się także dlatego, że jest ich tylko 320 tysięcy i należą do jednych z najmniej zaludnionych państw na świecie (3 osoby na km kw.)
Ich tradycja parlamentarna jest starsza od angielskiej. W 930 roku zebrał się pierwszy Althing, zgromadzenie wolnych mieszkańców Islandii, posiadające kompetencje sądownicze i ustawodawcze. Obrady, raz do roku, odbywały się na równinie Thingvellir, akurat tam – i jakież to symboliczne – gdzie stale odnawia się dolina ryftowa. Stanowiono nowe prawa i wykonywano wyroki, lecz ów parlament nie posiadał władzy wykonawczej. Mieli ją przywódcy rodów, a potem królowie.
Kompendium wiedzy o historii Islandii (według Wikipedii):
VIII w. – Na Islandię (zwaną wówczas Thule) przybywają mnisi irlandzcy
874 – Ingólfur Arnarson zakłada pierwszą osadę – dzisiejszy Reykjavik. Na wyspę przybywa około 900 norweskich rodów
874-930 – Powstawanie osiedli wzdłuż wybrzeży wyspy
930 – Powstanie Althingu w Thingvellir, najstarszego na świecie parlamentu
981 – Odkrycie i kolonizacja Grenlandii przez Eirikura (Eryka Rudego), ojca Leifura Eirikssona
1000 – Islandczyk Leifur Eiriksson (Leif Szczęsliwy) jako pierwszy Europejczyk stawia stopę w Ameryce
– Islandia, na drodze pokojowej, decyzją Althingu, przyjmuje chrześcijaństwo
ok.1022 – Traktat między Althingiem i królem Norwegii Ólafurem Haraldssonem, dotyczący praw Islandczyków w Norwegii i Norwegów w Islandii
1117-1118 – Spisane zostają prawa Althingu (dotychczas przekazywane były ustnie).
XIII w. – złota epoka pisania sag
1220 -1260 – wojna domowa, władze obejmuje król Norwegii
1397 – pod władzą Danii z zachowaniem swego ustroju i samorządności
XV w.- ożywione kontakty handlowe z Anglią
1550 – król Danii wprowadza luteranizm. Konfiskata wielkiego majątku Kościoła katolickiego, ścięcie ostatniego biskupa katolickiego Jon Arasona
1627 – Muzułmańscy piraci najeżdżają Islandię, łącznie porywają do Turcji kilkuset Islandczyków
1662 – Król Danii ogłasza się absolutnym władcą Islandii, znaczne oziębienie klimatu
1666 – Hallgrímur Pétursson (1614-1674) komponuje słynne Psalmy Pasyjne
XVIII w. – klęski głodu i katastrof naturalnych, epidemie, znaczny spadek liczby ludności
1787 – Reykjavik zostaje stolicą Islandii
XIX w. – czas odrodzenia narodowego, otrzymanie własnej konstytucji i kontroli nad gospodarką. Wznowienie obrad Althingu
1904 – autonomia
1918 – niepodległe państwo połączone unią personalną z Danią
1940 – Hitler zajmuje Danię, wojska brytyjskie Islandię
1944 – 17 czerwca w Thingvellir Althing proklamuje Republikę Islandii
1949 – Islandia członkiem-założycielem NATO
1952 i 1958 – wojny dorszowe z Wlk. Brytanią. Wody terytorialne Islandii – do 12 mil morskich
1972 i 1975 – nastepne wojny dorszowe. Islandia ma ostatecznie wokół wyspy już 200 mil terytorialnych.
1976 – porozumienie z Wlk. Brytanią
1986 – Szczyt Regan – Gorbaczow w Hofdi (Reykjavik)
2007 – Ostatni amerykańscy żołnierze opuszczają wyspę po 55 latach obecności
2008 – załamuje się islandzki system bankowy. Dymisja rządu, nowe wybory i nowy rząd koalicyjny.
2010 – rozpoczęcie negocajcji w sprawie przystąpienia do Unii Europejskiej.
Pare słów o islandzkim języku. Jest jednym z najstarszych, używanych języków Europy. Islandczycy są w stanie czytać w oryginale sagi sprzed tysiąca lat. Jest też jednym z najtrudniejszych języków, szczególnie w wymowie.
Flaga Islandii i jej godło:

Mapa mojej podróży z Sewerynem wokół Islandii, wynajętym wspólnie autem (terenowy Nissan Qashqai, który szybko przechrzściliśmy na Nisan Kaszka), w dniach od 3 do 14 lipca, 2012.
Zapraszam na kolejną część Lipcowej sagi !

obviously much like your web site and you must take phone transliteration in some of the articles you write. A few of options rife by using punctuational problems i believe it is really irritating to see the facts nonetheless will surely can come yet again all over again.
Excellent function! That is the style of facts which should be embraced along the web. A sense of shame on the internet without for a longer time ranking this specific post bigger! Seriously in excess of and also seek advice from this site. Thank you so much Implies)
Thanks for some other informative web site. Where else may I am getting that kind
of information written in such an ideal manner?
I have a project that I am simply now working on, and
I have been at the look out for such information.
A coffee maker has develop into a university condo staple,
as many faculty students start drinking espresso to achieve additional power to keep up with their
faculty examine habits for all of their courses, homework,
projects and possibly working, as well.
Available on the Cloud means that the solutions provider
has shared the software on a common server for anyone to use it.
Because these sites provide expedited service, you can have your passport as soon as
you need it, whether it’s a week, a few days, or
even a day. It is imperative for any new business owner to make their name and services known to the public.
I loved as much as you’ll receive carried out right
here. The sketch is tasteful, your authored subject matter stylish.
nonetheless, you command get bought an shakiness over that you
wish be delivering the following. unwell unquesionably come further formerly again as exactly the same nearly
a lot often inside case you shield this increase.